Metoda Harknessa – nieszablonowe nauczanie przy okrągłym stole
Zajęcia lekcyjne pozbawione gotowych szablonów i nudnych, jednostronnych przekazów informacyjnych to marzenie większości uczniów, nauczycieli, a także rodziców. Podświadomie czujemy bowiem, że schematyczne podejście do uczenia się nie tylko nas nuży, ale również blokuje chęć działania. Potrzebujemy więc dobrych wzorców nowego modelu edukacji, który angażuje uczniów, prowokuje do dyskusji w grupie, a także uczy wzajemnego inspirowania się, współpracy i samodzielności, dzięki czemu możliwe jest dogłębne poznanie danego przedmiotu. Taka właśnie jest metoda Harknessa, którą stosuje się w najlepszych amerykańskich szkołach.
Czym jest metoda Harknessa i skąd się wzięła?
Metoda Harknessa, (z ang. Harkness method, Harkness table lub Harkness Discussion) została opracowana w Phillips Exeter Academy, czyli prywatnej szkole średniej z wieloletnimi tradycjami edukacji w USA, której siedzibą jest miasto Exeter w stanie New Hampshire. Jej nazwa pochodzi od pierwotnego twórcy koncepcji nowego nauczania i zarazem absolwenta placówki, Edwarda Harknessa, który ofiarował też darowiznę na rzecz placówki w 1930 roku. „Harkness table” opiera się na prowadzeniu dyskusji uczniów o danym przedmiocie przy okrągłym stole. Podczas lekcji obecny jest nauczyciel, ma on jednak funkcję obserwatora i osoby zadającej pytania, nie wykłada natomiast treści przedmiotowych, jak ma to miejsce w tradycyjnym modelu szkoły.
Metoda Harknessa – jakie umiejętności pozwala rozwinąć?
System „Harkness Discussion” polega na dyskusji uczniów przy owalnym stole na dany temat. Dzięki temu, mają oni szansę nauczyć się samodzielnego myślenia oraz wyciągania i formułowania wniosków. Praca w grupie wspiera rozwój umiejętności społecznych, empatii, szacunku do opinii innych, a także stymuluje do krytycznego myślenia. Ponadto, wspólna debata pomaga w otwieraniu się na pomysły i poglądy otoczenia. Plusem takiej rozmowy jest też fakt, że przyczynia się ona do zwiększenia zainteresowania młodych ludzi danym przedmiotem. Tego rodzaju nowoczesny model nauczania naturalnie przystosowuje także do wyłaniania się liderów. Metoda Harknessa jest oprócz tego doskonałym rozwiązaniem, powodującym wzrost motywacji do nauki i tworzenia.
Okrągły stół bodźcem do twórczego dyskutowania
Wykorzystanie okrągłego stołu do spotkania i rozmowy o konkretnych zagadnieniach naukowych pozwala na bezpośredni kontakt wzrokowy wszystkich rozmówców, a także usprawnia otwartą debatę. To dlatego „Harkness table” przyczynia się szybkiego uczenia się od siebie i twórczego rozwiązywania problemów. Uczniowie pracują w małych grupach, dzięki czemu każdy z nich może aktywnie uczestniczyć w debacie. Stosowanie metody Harknessa może oczywiście różnić się od siebie, w zależności od przedmiotu, inaczej wyglądają bowiem praktyczne rozważania w dziedzinach technicznych, takich jak matematyka czy fizyka, a odmiennie w przypadku obszarów humanistycznych. Jednak cele „Harkness Discussion”, bez względu na podjętą tematykę są te same – to zachęcenie uczniów do wymyślania własnych koncepcji, uczenia się głębszego poznawania przedmiotu oraz umiejętność prezentowania nowych pomysłów na forum grupy.
Dotarcie do prawdy na wzór Sokratesa
Edukacja z zastosowaniem „Harkness table” porównywana jest do metody majeutycznej, stworzonej przez Sokratesa, która opiera się na dialogu, celem wspólnego dotarcia do prawdy. Ten grecki filozof uważał, że można razem z uczniami odkryć posiadaną przez nich wiedzę. Historia wydobywania z ludzi za pomocą konwersacji tego, co w nich najlepsze, posiada więc starożytne korzenie, które przy zastosowaniu przystających do naszych czasów modyfikacji, z pewnością są warte naśladowania we współczesności.
Redakcja: Adriana Domeracki