Co to jest STEM?
STEM opiera się na pracy projektowej w czterech różnych dyscyplinach – nauce, technologii, inżynierii i matematyce, zawartych w jednym, interdyscyplinarnym podejściu.
Nazwa STEM to akronim pierwszych liter angielskich wyrazów: Science (Nauka), Technology (Technologia), Engineering (Inżynieria), Mathematics (Matematyka).
Dyscypliny STEM otwierają drogę do kształtowania cennych umiejętności, które można wykorzystać w wielu aspektach codzienności. Dzieje się to dzięki zwiększeniu twardych i miękkich kompetencji, które przygotowują do przyszłych realiów codzienności.
STEM - edukacja przyszłości
Rodzice często zastawiają się, jak będzie wyglądało życie ich dzieci w dorosłości, ale tak naprawdę trudno to przewidzieć. Wiadomo natomiast, że znaczne poszerzenie możliwości w karierze zawodowej stwarza im pogłębiona znajomość świata technologii i nauk ścisłych.
Stąd właśnie powstał pomysł na STEM, który jest niezwykle sprytnym systemem edukacji z wykorzystaniem interdyscyplinarnym zajęć, takich jak na przykład użycie drukarek 3D. Przy czym należy podkreślić, że nie chodzi tu tylko o zabawę ciekawymi gadżetami, ale przede wszystkim praktyczną naukę – m.in. projektowania obiektów czy konstruowania robotów, w oparciu o zastosowanie nowych technologii informatycznych.
Czym jest dobre przygotowanie na studia zagraniczne? Najlepiej to zrobić mówiąc czym ono nie jest. Mianowicie nie sprowadza się ono tylko do zdobycia dobrych ocen szkolnych ani nie wystarczy tylko zdanie egzaminów wstępnych, oraz nie polega tylko na rozwoju pozaszkolnym, gdyż dobre przygotowanie na studia jest tym wszystkim dziejącym się na raz.
Droga od STEM do STEAM
Wraz z upływem czasu i stosowania metody STEM naukowcy doszli do wniosku, że system ten powinien być wzbogacony o kierunek Art, czyli Sztuki. To dlatego, że w trakcie realizacji programu STEM okazało się, że w tym interdyscyplinarnym programie brakuje istotnego ogniwa, mającego wpływ chociażby na to, jakimi członkami społeczeństwa jesteśmy.
Poza tym, wymaga tego podejście uwzględniające wszechstronny rozwój młodych ludzi pod kątem przyszłej przydatności zawodowej w XXI wieku.
I tak powstało STEAM, będące skrótem od Science (Nauka), Technology (Technologia), Engineering (Inżynieria), Art (Sztuka) i Mathematics (Matematyka). STEAM to uzupełnienie STEM o bardzo ważny aspekt rozwoju talentów, wrażliwości i tworzenia wartości estetycznych, jakim z całą pewnością jest sztuka.
Edukacja STEM w Polsce a wpływ na zatrudnienie kobiet
Aktualnie edukacja STEM w Polsce jest bardzo rzadko wykorzystywana do nauczania dzieci i młodzieży. Mimo, że podejmowane są próby dostosowania programów nauczania do potrzeb XXI wieku, wciąż dominuje tzw. tradycyjny model edukacji.
Tymczasem, jak wynika z Raportu na temat wartości edukacji dziewcząt w dziedzinie STE(A)M mogłoby mieć to znaczący wpływ m.in. na zatrudnienie kobiet. Gdyby tylko szkoły zdołały zniwelować różnice między płciami w edukacji STEM, nauczyciele mogliby mieć pozytywny wpływ na perspektywy zawodowe dziewcząt, a ostatecznie na wskaźniki zatrudnienia. Według Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn całkowite zatrudnienie w UE wzrosłoby do 2050 r. o 850 000 do 1 200 000 osób.
Zainteresowanie STEM a wybór kierunku studiów
Jak wynika z raportu Fundacji Grupy Adamed aż 29% nastolatków w wieku 15-19 lat interesuje się głównie naukami ścisłymi, a kierunek studiów związany z naukami matematyczno-przyrodniczymi jest dla nich najatrakcyjniejszy. Wśród najczęściej wskazywanych kierunków studiów, postrzeganych jako przyszłościowe, znalazły się: fizyka, inżynieria, medycyna/ nauki biomedyczne, biologia oraz chemia.
Jednocześnie, w naszym kraju pomimo często spotykanych deklaracji uczniów o zainteresowaniu STEM, nie przybywa liczby młodych ludzi podejmujących studia na kierunkach ścisłych, takich jak na przykład matematyka. Według danych statystycznych GUS, wśród najczęściej wybieranych grup kierunków na rok 2020/21 znajdowały się: Biznes, administracja i prawo (22,3%), Technika, przemysł i budownictwo (14,8%), Nauki społeczne, dziennikarstwo i informacja, a także Zdrowie i opieka społeczna (po 11,9%).
Niska frekwencja uczniów zdających na studia na kierunkach ścisłych niewątpliwie związana jest z faktem podawania tej wiedzy w szkole w mało przyjazny i przystępny sposób.
Korzyści płynące ze STEAM dla uczniów
Metoda STEAM to podanie nauk ścisłych w zrozumiały i fascynujący dla uczniów sposób. Dzięki tego rodzaju nauczaniu młodzi ludzie są silnie zmotywowani, a także zyskują poczucie sprawczości. W trakcie uczestnictwa w projektach uczą się oni samodzielnego doboru narzędzi i metod pracy, co z kolei wpływa na pobudzenie ich kreatywności.
To właśnie STEAM sprawia, że uczniowie:
- odkrywają i pogłębiają własne predyspozycje oraz talenty, które będą mogli wykorzystać w późniejszym życiu zawodowym;
- przygotowują się do działania wśród innowacyjnych technologii;
- nabywają umiejętności twórczego rozwiązywania problemów;
- traktują kreatywność jako element współistniejący z nauką i technologią;
- zamieniają zgubne nawyki bierności na aktywne poszukiwanie pozytywnych rezultatów.
STEAM skutecznie pomaga wejść uczniom w świat nauk ścisłych w twórczy sposób, co stwarza im szanse na lepszą, ciekawszą i zarazem bezpieczniejszą przyszłość.
1. Raport IO1/A5, będący częścią projektu In2Steam, współfinansowany przez Erasmus+i program Unii Europejskiej z 05.10.2020 r.
2. Tamże, s.22.
3. Raport Fundacji Adamed – CSR 2015 s. 36